Klepsydry z Oflagu VI B Dössel

W zbiorach Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach - Opolu znajduje się wiele pamiątek dotyczących jednego z największych obozów oficerskich Wehrmachtu dla polskich oficerów - Oflagu VI B Dössel. Ich mnogość i różnorodność zawdzięczamy głównie zawiązanemu po wojnie przez byłych jeńców, Klubowi Doesselczyków. Także dar kpt. Józefa Władysława Kobylańskiego - bibliotekarza i archiwisty w oflagach VI E Dorsten i VI B Dössel (ok. 740 pamiątek) powiększył w znaczący sposób rozmiar kolekcji dotyczącej Dössel.

Wśród wielu pamiątek uwagę przyciąga szczególnie zbiór 120 klepsydr i zawiadomień o mszach oraz nabożeństwach za zmarłych, które odbyły się w Oflagu VI B Dössel w latach 1942-1944. Z 1942 r. zachowało się 8 klepsydr, z 1943 r. - 53, a z roku 1944 - 40 . Biorąc pod uwagę intencje mszy świętych i nabożeństw, klepsydry można podzielić na trzy grupy. Pierwsza to klepsydry (jest ich 55) poświęcone wszystkim polskim żołnierzom zmarłym w czasie walk 1939 r. lub w niewoli. Druga grupa to również klepsydry (24) dotyczące nabożeństw za zmarłych i poległych żołnierzy. Pojawiały się one jednak w trakcie nabożeństw o charakterze okazjonalnym np. z okazji święta pułku lub święta jakieś formacji wojskowej. Osobną trzecią grupę (41 szt.) stanowią klepsydry imienne, często zawierające informacje o osobie, w intencji której było odprawiane nabożeństwo. Cztery klepsydry poświęcone są Józefowi Piłsudskiemu. Trzy inne informują o kolejnych rocznicach śmierci Romana Dmowskiego.

Brzemiennym w skutkach wydarzeniem w życiu polskich jeńców w Oflagu VI B Dössel było pomyłkowe zbombardowanie obozu przez brytyjskie lotnictwo 27 września 1944 r. W wyniku tej tragiczne pomyłki zginęło 90 oficerów. Klepsydra z 27 września 1944 r zapowiadała najprawdopodobniej ostatnie nabożeństwo w kaplicy tego obozu. Wieczorem, po bombardowaniu kaplica przestała istnieć.

Wszystkie znajdujące się w zbiorach muzeum klepsydry wykonane są ręcznie. Przeważa na nich kolorystyka ciemna, żałobna. Żadna z klepsydr nie jest sygnowana nazwiskiem wykonawcy, dlatego ich autorzy pozostają anonimowi.

wstecz