Inne

„Miejsce z blizną” to miejsce w pamięci, a nie tylko konkretny punkt na mapie. To także uchwytny gołym okiem ślad – blizna, jaką obozy pozostawiły we współczesnym krajobrazie okolic Łambinowic. Tragizm tutejszej niewoli dotykał przedstawicieli wielu różnych nacji i grup armijnych, a także ludność cywilną przetrzymywaną w obozach w oczekiwaniu na wymuszone wojnami wysiedlenia.

Jedno z przesłań na Ścianie Refleksji głosi: Pamięć nie jest wspólna. Ale istnieje wspólna przestrzeń, w której każdy może głośno o swoich cierpieniach mówić. To właśnie był punkt wyjścia w pracach nad ekspozycją: empatia dla każdego indywidualnego cierpienia oraz szacunek dla wrażliwości odbiorców samodzielnie
interpretujących to, co widzą.

W efekcie mamy przestrzeń w niewielkim stopniu przekształconą przez muzealników, estetycznie wstrzemięźliwą – taką, która nie dominuje nad naturalnym, leśnym otoczeniem i zachowaną substancją historyczną. Unikamy tutaj rozbudowanej faktografii na rzecz osobistego doświadczania miejsca o dużej wadze historycznej, ale przede wszystkim o ogromnym ciężarze emocjonalnym, prowokującym pytania o istotę człowieczeństwa, granice konformizmu, konsekwencje ideologii zbudowanej na kulcie siły i przemocy, w końcu – o możliwość ocalenia przez ofiary własnej godności w warunkach niewoli.

Celem było stworzenie przekazu emocjonalnie angażującego, a jednocześnie nie epatującego drastycznymi szczegółami. Skupionego na historiach konkretnych, wydobytych z anonimowej masy, ludzi, a przy tym możliwie reprezentatywnego. Osadzonego w historycznych ramach, ale także nawiązującego do współczesnych problemów. Krótko mówiąc, zamiarem zespołu odpowiedzialnego za ekspozycję było podjęcie się zadania, które
za Tadeuszem Gadaczem określić można jako kształtowanie rozumu, który otwarty jest na wartości, wrażliwy na dobro i zło. A to wszystko bez nachalnego dydaktyzmu i przeładowanej informacjami narracji.

Alicja Schatton-Lubos – członek zespołu projektowego ekspozycji edukacyjnej

Głosy współtworzące naszą opowieść o „Miejscu z blizną” należą do samych jeńców – ofiar totalitarnego systemu i to stanowi o sile tego przekazu. To fragmenty ich dzienników, wspomnień, relacji. Korespondują z nimi archiwalne fotografie. Nic więcej nie jest potrzebne, by zaświadczyć o tym, co działo się tutaj przed laty.

dr Anna Czerner z Działu Naukowego CMJW

Przedsięwzięciu towarzyszą atrakcyjne materiały dydaktyczne, adresowane do młodzieży w wieku 13–18 lat oraz do nauczycieli: scenariusze warsztatów, zakładki książkowe, mapa ekspozycji, karty do pracy indywidualnej, a także tzw. poMOCnik – narzędzie motywacyjne wspomagające planowanie i osiąganie celów życiowych, a inspirowane przeżyciami powstańców warszawskich w niewoli. Materiały mogą stanowić kontynuację zwiedzania i programu edukacyjnego realizowanego w naszym miejscu pamięci lub posłużyć jako wprowadzenie w tematykę jeniecką i przygotowanie do wizyty w Łambinowicach.

„Miejsce z blizną” to ekspozycja edukacyjna powstała w 2021 r. na terenie byłego obozu jenieckiego Stalag 318/VIII F (344) Lamsdorf. Jej oficjalne otwarcie odbędzie się 17 marca 2022 r. w Łambinowicach – w ramach obchodów 77. rocznicy wyzwolenia obozu. Wykonawcą ekspozycji edukacyjnej i nośników informacji terenowej jest Spółka Ogólnobudowlana Alfa-Edgar Witkowski i Woroniecki Sp. Jawna, a ich koszt to 556 802,55 zł.

Zamówienie finansowane jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014–2020 oraz Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Promesa, a jej koncepcję opracowały badaczki i edukatorki z CMJW we współpracy z zespołem eksperckim koordynowanym przez Artura Lubosa z firmy VividFilm. Ekspozycja ma charakter stały i plenerowy, a składa się z: makiety terenów obozowych, osi czasu, informatorów (m.in. w niebanalnej formie ławek), instalacji artystycznej „Obecność” oraz Ściany Refleksji.

Źródło:
https://muzeon.pl/miejsce-z-blizna-ekspozycja-edukacyjna-centralnego-muzeum-jencow-wojennych/