Historia nyskiego Ewangeliarza

Tegoroczny cykl „Łambinowickich Spotkań Muzealnych” zakończył się niezwykle interesującym wydarzeniem. Zarówno osoba gościa – prawosławnego duchownego i chórmistrza, a także tematyka – stuletni Ewangeliarz – zapowiadały się ciekawie, zatem nie dziwi, że spotkanie dostarczyło uczestnikom wielu wrażeń. Było także okazją do poszerzenia wiedzy w tym obszarze. Wróćmy zatem do głównego wątku naszej relacji. W środowy wieczór w Muzeum w Łambinowicach gościliśmy ks. protojereja Grzegorza Cebulskiego, który przywiózł na spotkanie bardzo ważne dla nas dzieło literatury sakralnej.

W wystąpieniu gościa dały się zauważyć trzy wątki tematyczne. W pierwszym przedstawił sytuację kapelanów w wojsku carskim, osadzając ją w historii Rosji i przywołując dekrety carskie, które miały wpływ na rolę duchownych w armii. Podkreślił, że posłudze duchownych towarzyszyło duże uznanie społeczne, a kapelani wywierali znaczący wpływ na życie wojska. Ścisły związek religii i armii w ówczesnej Rosji przetrwał aż do wybuchu rewolucji październikowej, która nie tylko zmieniła ustrój i władzę, ale także oznaczała kres roli cerkwi. Co do zabytkowego Ewangeliarza, jego ciekawą historię przedstawił ks. Cebulski w kontekście dziejów obozu jenieckiego, funkcjonującego w Nysie w latach I wojny światowej oraz losów oficerów rosyjskich w nim przetrzymywanych. Zaprezentowane zdjęcia pozwoliły uczestnikom wyobrazić sobie jak wyglądał sam obóz i kaplica, do której trafiła księga. Stało się to za sprawą przedstawicielki Rosyjskiego Czerwonego Krzyża, która zadbała o to by Ewangeliarz dotarł do adresatów. Wiele uwagi ks. Grzegorz Cebulski poświęcił także posłudze kapłańskiej sprawowanej w obozie najprawdopodobniej przez dwóch duchownych prawosławnych. Warto przy okazji odnotować, że w wystąpieniu gość odwoływał się parokrotnie do artykułu naszego kolegi dra Piotra Stanka pt. „Obóz jeniecki w Neisse (Nysa) w latach 1914–1918”, który został opublikowany w 36 tomie „Łambinowickiego Rocznika Muzealnego”. Swoją prelekcję gość zamknął rozważaniami na temat liturgii w kościele prawosławnym, która odbiega znacznie od katolickiej. Podkreślił także bogactwo sztuki sakralnej oraz zwracającą uwagę oprawę wnętrza świątyń prawosławnych i przedmiotów liturgicznych. W tym kontekście Ewangeliarz, który był głównym tematem spotkania, w materialnym wymiarze nie należy do najcenniejszych. To stwierdzenie nie umniejsza oczywiście znaczenia daru, który – jak zauważył ks. Cebulski.– był wybitnym przejawem troski ówczesnych ludzi o to, co w życiu najważniejsze: słowa prawdy i wewnętrznej wolności człowieka.

Zarówno rozważania o liturgii, jak i o języku starocerkiewnosłowiańskim obecnym w niej, stały się zaczątkiem ciekawej dyskusji. Wśród uczestników i zabierających głos nie zabrakło ks. Manfreda Słabonia, dawnego proboszcza parafii w Łączniku, przez co wydarzenie zyskało wielowymiarowy, wręcz ekumeniczny charakter. Zapraszamy do obejrzenia fragmentu relacji filmowej z tego wydarzenia, dostępnej na naszym facebooku.

Projekt finansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, budżetu Województwa Opolskiego oraz Gminy Łambinowice

wstecz