Aktualności

5 maja odbył się wykład dr. Jakuba Żaka, pt. "Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2. Korpusu Polskiego", w ramach 70 rocznicy zakończenia II wojny światowej.

Na spotkanie przybyli m.in. przedstawiciele świata nauki, Publicznego Gimnazjum nr 7 im. Generała Władysława Andersa w Opolu, kombatanci, osoby zainteresowane postacią zarówno samego gen. W. Andersa, jak i losami dowodzonego przezeń 2 Korpusu Polskiego. Gości powitał dr Piotr Stanek, kierownik Działu Naukowego. W związku z 70 rocznicą zakończenia II wojny światowej przypomniał kilka faktów historycznych, które brutalnie ukazały polskim żołnierzom, jaki jest stosunek aliantów do nich i do sprawy polskiej w ogóle. Przechodząc do przedstawienia sylwetki bohatera spotkania, dr. Jakuba Żaka, podkreślił, że jest on historykiem wojskowości młodego pokolenia, z katedry Bezpieczeństwa Narodowego Wyższej Szkoły Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim. Zajmuje się historią PSZ na Zachodzie oraz polską emigracją wojskową i polityczną w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej. W ubiegłym roku opublikował swą pracę doktorską, która stała się podstawą wykładu w naszym muzeum.

Swe wystąpienie dr Jakub Żak rozpoczął od nakreślenia schematu organizacyjnego 2 Korpusu Polskiego oraz jego liczebności. Sporo uwagi poświęcił b. jeńcom wojennym, którzy później zasilili szeregi korpusu. Przypomniał m.in. wizytę gen. Władysława Andersa w wyzwolonym już Oflagu VII A Murnau. Poruszył kwestię stanu psychicznego oficerów wychodzących z niewoli i oceny ich przydatności do dalszej służby wojskowej formułowane przez władze 2 Korpusu. Przedstawił ponadto mało znane zabiegi gen. W. Andersa o poprawę statusu b. jeńców wojennych, w tym Akowców, by np. mieli prawo wstępować do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Liczne wątki poruszone w wystąpieniu przez dr. J. Żaka sprawiły, że w trakcie żywej dyskusji padło wiele pytań, osobistych spostrzeżeń i refleksji. Ryszard Czerwiński poruszył kwestię wzajemnych relacji pomiędzy gen. Andersem, a kontrowersyjnym płk./gen. Pawło Szandrukiem. Eugeniusza Brudkiewicza, prezesa Stowarzyszenia Współpracy Polska –Wschód oraz Janusza Wójcika, doradcę Marszałka Województwa Opolskiego i pełnomocnik ds. kombatantów, szczególnie zainteresowało zagadnienie powrotów do kraju b. żołnierzy. Prof. Aleksander Woźny podniósł m.in. problem prawidłowego zapisu nazwy 2 Korpusu Polskiego.  Prof. Danuta Kisielewicz odniosła się natomiast do wątku akcesu b. jeńców wojennych z Oflagu VII A Murnau do służby w 2 Korpusie, a dr Piotr Pałys dopytywał prelegenta o zasadność planów gen. Andersa, zakładających przekształcenie 2 Korpusu w odrębną armię. Jan Stępczak poruszył natomiast kwestię używania podwójnych nazwisk przez walczących w Wojsku Polskim dawnych żołnierzy Wehrmachtu. A w odwołaniu do swoich losów, jako Sybiraka, Adam Chwaliński ukazał, jak szeroko rozumiano termin "andersowcy".

Na zakończenie dr Violetta Rezler-Wasielewska, dyrektor Muzeum, podziękowała dr. J. Żakowi za wygłoszenie interesującego wykładu, a zebranym gościom za przybycie.

Projekt został sfinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.