Aktualności

Relacja z otwarcia wystawy stałej „Po wojnie. Obóz Pracy w Łambinowicach (1945–1946)”

5 grudnia (wtorek) w siedzibie muzeum w Łambinowicach została otwarta wystawa stała poświęcona historii obozu dla ludności niemieckiej i za taką uznanej, który funkcjonował w Łambinowicach w latach 1945–1946. Częścią tego przedsięwzięcia była debata naukowa pt. „II wojna światowa i jej skutki. Łambinowice – trudne rozrachunki z przeszłością”, współorganizowana przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli Bogdan Zdrojewski, minister kultury i dziedzictwa narodowego oraz Rüdiger von Fritsch, ambasador Niemiec w Polsce.

Nowa wystawa stała muzeum przedstawia historię Obozu Pracy w Łambinowicach (1945–1946) i jej konsekwencje na tle przemian ustrojowych w Polsce po 1945 r. Jest tym samym podsumowaniem trwającego od początku lat 90. XX w. procesu dokumentowania, naukowego opracowywania i upamiętniania dziejów tego miejsca, w którym muzeum odegrało ważną rolę. Ekspozycja porusza obok skomplikowanej historii Łambinowic, także zagadnienie pogmatwanych losów mieszkańców Śląska i polityki komunistycznych władz wobec mniejszości narodowych, a w wymiarze szerszym problem dalekosiężnych skutków II wojny światowej. Wystawa składa się z dwóch części. W pierwszej z nich skoncentrowano się na historii łambinowickiego obozu pracy i jej następstwach, w drugiej natomiast wyeksponowana została w formie cyfrowej i jako oryginał najważniejsza materialna pamiątka po tym obozie, tj. część odnalezionej w 1992 r. dokumentacji obozowej. Towarzyszą jej portrety niektórych osadzonych w obozie oraz ich wspomnienia.

Przybyli na otwarcie ekspozycji goście przez ponad godzinę zwiedzali ją w towarzystwie pracowników muzeum, w tym przede wszystkim jej kuratorki dr Renaty Kobylarz-Buły. Część z uczestników odwiedziła także Cmentarz Ofiar Obozu Pracy, położony w bliskim sąsiedztwie budynku muzeum. Zwiedzanie ekspozycji było bodźcem do ponad godzinnej debacie, którą poprowadzili wybitni naukowcy, znawcy II wojny światowej i okresu powojennego, tj. prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz (moderator), prof. dr hab. Stanisław Jankowiak, dr Bernard Linek, prof. dr hab. Paweł Machcewicz, prof. dr hab. Piotr Madajczyk oraz prof. dr hab. Edmund Nowak – konsultant naukowy wystawy. W trakcie debaty poruszane były takie problemy jak m.in. polityka państwa polskiego wobec ludności niemieckiej po II wojnie światowej (w tym zwłaszcza w kontekście wysiedlenia), stosunek i znaczenie ziomkostw w podtrzymaniu pamięci o obozach przejściowych w Polsce, przełom 1989 r. w badaniach nad losami ludności niemieckiej w Polsce po 1945 r., edukacja młodzieży w zakresie powojennej historii Górnego Śląska. Naukowcy sporo uwagi poświęcili samym Łambinowicach, ukazując powojenny obóz pracy w łączności z tym co działo się w tym miejscu w latach II wojny światowej. Zwrócili przy tym uwagę zarówno na politykę pamięci realizowaną przez komunistyczne władze w odniesieniu do Łambinowic, jak i na rolę, jaką odgrywają Łambinowice we współczesnym dyskursie polsko-niemieckim, polskiej i niemieckiej historiografii czy wreszcie w przekazie medialnym i edukacyjnym.

Wśród wielu gości, którzy wzięli udział w tym wydarzeniu, znaleźli się m.in. polityk mniejszości niemieckiej, były senator RP i wykładowca akademicki, prof. dr hab. Gerhard Bartodziej – szczególnie zasłużony dla upamiętnienia Obozu Pracy w Łambinowicach oraz byli osadzeni w obozie i ich rodziny: ksiądz prałat Wolfgang Globisch, Manfred Arndt z żoną (reprezentanci stowarzyszenia Heimatverein Kreises Falkenberg O/S) oraz Paweł Malorny.

Patronat honorowy:		Współorganizator:

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego	Ambasada Republiki Federalnej Niemiec	Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku