Aktualności

13 czerwca w Berlinie skończyła się trwająca dwa dni konferencja naukowa pt. Gedenkstätten an NS-Verbrechen in Polen und Deutschland. Von Mahnstätten über zeithistorische Museen zu Tourismusorten / Miejsca upamiętnienia zbrodni narodowosocjalistycznych w Polsce i Niemczech. Od pomników przestrogi poprzez współczesne muzea do atrakcji turystycznych.

Ideą konferencji było dokonanie bilansu nad pamięcią historyczną o zbrodniach nazistowskich w Polsce i Niemczech, szczególnie nad tą, której przekaźnikami są miejsca po byłych obozach koncentracyjnych, zagłady, jenieckich i inne. Wykorzystując fakt, iż od zakończenia II wojny światowej minęło 70 lat, organizatorzy przedsięwzięcia postanowili krytycznie przyjrzeć się zmianom funkcji i znaczenia miejsc pamięci, a także – w kontekście różnic w obydwu krajach – wysnuć wnioski dotyczące przyszłości miejsc zinstytucjonalizowanej pamięci. 

Konferencję poprzedził wykład Krzemińskiego, redaktora naczelnego „Polityki”, wygłoszony 11 czerwca w Muzeum-Miejscu Pamięci Sachsenhausen. Zainspirował on uczestników przedsięwzięcia do dyskusji na tematem dokonującej się pokoleniowej zmiany i jej skutków dla pamięci historycznej zarówno w  Polsce, jak i w Niemczech. W trakcie samej konferencji w czterech panelach rozważane były: rozmaite stanowiska wobec ochrony i rekonstrukcji miejsc pamięci, ewolucja funkcji i zadań stojących przed miejscami pamięci, problem instrumentalnego podejścia do miejsc pamięci w przeszłości i współcześnie, kwestia dużych zmian zachodzących w edukacji muzealnej oraz zagadnienie zmiany pokoleniowej i związanego z nią odchodzenia ostatnich świadków wydarzeń. W dyskusji podsumowującej konferencję Bernd Faulenbach z Uniwersytetu w Bochum, Heidemarie Ühl z Austriackiej Akademii Nauk oraz przedstawiciele organizatorów przedsięwzięcia: Robert Traba – dyrektor centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie oraz Günter Morsch – dyrektor Muzeum-Miejsca Pamięci Sachsenhausen, jeszcze raz wrócili do pytań, które pojawiały się w wielu referatach, o źródła i znaczenie różnic w polskiej i niemieckiej pamięci o II wojnie światowej, znajdujących odzwierciedlenie w funkcjonowaniu oraz charakterze miejsc upamiętniających zbrodnie nazistowskie. Zastanawiali się także, czy – w tym kontekście – możliwa jest wspólna pamięć transnarodowa i jak prowadzić międzynarodowy dialog o pamięci, by przynosił efektywne skutki.

W przedsięwzięciu wzięła udział dr Renata Kobylarz-Buła, prezentując na przykładzie Łambinowic zagadnienie roli miejsc pamięci w edukacji pozaszkolnej.