Aktualności

W dniach 22­–27 sierpnia br. na terenie dawnych obozów jenieckich w Lamsdorf (Łambinowice) zespół archeologów, pod kierownictwem dr. Dawida Kobiałki i przy wsparciu pracowników Muzeum oraz wolontariuszy, prowadził prace wykopaliskowe.

Badania miały charakter pilotażowy i rozpoznawczy. Ich celem było odkopanie pozostałości jednego z baraków, pełniących w przeszłości funkcję lazaretu w Stalagu VIII B Lamsdorf, w którym w latach II wojny światowej przetrzymywano głównie żołnierzy armii brytyjskiej. Miejsce zostało wybrane na podstawie analizy historycznych zdjęć lotniczych, wyników lotniczego skanowania laserowego, kwerendy archiwalnej oraz wizji lokalnej.

Wykopaliska rozpoczęły się od ściągnięcia kilkucentymetrowej, leśnej ściółki. Już po wykonaniu tej pracy udało się odsłonić zarys posadzki lazaretu i uchwycić pozostałości jego skrajnych ścian. Był to duży budynek, o wymiarach 63x15 m, dlatego badania realizowano w wykopie przecinającym barak w poprzek. Pozwoliło to na rejestrację i dokumentację miejsc, w których biegły ściany, a także uchwycenie przestrzeni, w których z kolei znajdowały się drzwi do bocznych pomieszczeń.

W pobliżu tego odkrycia założono drugi wykop. Natrafiono w nim na podstawę pieca kaflowego i fragmenty glinianych kafli piecowych – niektóre posiadały motywy florystyczne oraz znaki producenta. Wydobyto także wiele artefaktów, przede wszystkim związanych z życiem jeńców i funkcjonującym w tym miejscu obozowym szpitalem, m.in.: igły lekarskie, fragment maszynki do golenia, guziki bieliźniane i mundurowe, metalowe naczynia, fragment drutu kolczastego, gwoździe, żeliwne elementy piecyków grzewczych.

Badania nie ograniczyły się wyłącznie do wykopalisk. Na cmentarzach w miejscu pamięci pobrane zostały próbki gleby i przeprowadzane badania georadarowe, które mogą pomóc w lokalizacji grobów masowych, mogących znajdować się na tym terenie. Zespół badawczy stosował nowoczesne techniki pracy polowej – znaleziska i struktury były namierzane trójwymiarowo, co pozwoliło na przygotowanie tzw. fotogramów. Odnalezione w terenie większe relikty ścian baraku zostały oczyszczone i udokumentowane w celu przygotowania modeli 3D.

Ogół zrealizowanych prac należy uznać za udany. Stanowiły wstęp do kilkutygodniowych wykopalisk, zaplanowanych na 2023 r. Podobnie jak tegoroczne, zostaną one zrealizowane w ramach projektu „Nauka dla społeczeństwa, społeczeństwo dla nauki w Miejscu Pamięci Narodowej w Łambinowicach”, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Również z perspektywy społecznych celów projektu można być zadowolonym z pierwszego etapu prac terenowych – wysiłek archeologów był tu podwójny, gdyż nie sprowadzał się tylko do zasadniczej działalności w wykopach i wokół nich, ale skupiał się także na wolontariuszach, którzy każdego dnia na równi z profesjonalistami uczestniczyli w kolejnych zadaniach: usuwali humus, ostrożnie odsłaniali fragmenty znalezisk, przygotowywali obiekty pod kątem fotogrametrii, a nawet wspólnie z archeologami sporządzali ich dokumentację. Obserwowali także, jak wygląda pobieranie próbek gleby, praca z georadarem czy dronem. A przede wszystkim mogli zasypywać archeologów pytaniami, na które otrzymywali zawsze wyczerpujące odpowiedzi. 

Archeologom i wolontariuszom serdecznie dziękujemy!