Relacja z konferencji naukowej „Miejsca po niemieckich obozach jenieckich w Polsce. Zapomniane czy odkrywane?”

17 listopada (piątek) w Muzeum w Łambinowicach odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa pt. Miejsca po niemieckich obozach jenieckich w Polsce. Zapomniane czy odkrywane? Podczas obrad prelegenci przedstawili stan wiedzy o historii niemieckich obozów jenieckich z lat II wojny światowej, perspektywy badawcze w tym zakresie, a przede wszystkim problem upamiętnienia miejsc po nich.

Najpierw uczestnicy konferencji zwiedzili Miejsce Pamięci Narodowej w Łambinowicach, poznając jego historię i problemy związane z upamiętnieniem. Gości oprowadzała dyrektor Muzeum dr Violetta Rezler-Wasielewska, która także dokonała otwarcia obrad. Pierwszy panel konferencji, dotyczący obozów funkcjonujących podczas II wojny światowej w VIII i XX Okręgu Wojskowym Wehrmachtu, poprowadziła Iwona Solisz – przewodnicząca Rady Muzeum. Jako pierwsi głos zabrali: dr Piotr Stanek z naszego Muzeum, który zaprezentował stan badań oraz formy upamiętnienia dwóch obozów istniejących na Śląsku Opolskim – Oflagu VIII B Kreuzburg (Kluczbork) i Stalagu Luft 7 Bankau (Bąków) oraz prof. dr hab. Tomasz Przerwa z Uniwersytetu Wrocławskiego, który przybliżył z kolei dzieje i pamięć historyczną o Oflagu VIII B Silberberg (Srebrna Góra). Obaj prelegenci podkreślili, że miejsca te są w sferze publicznej właściwie zapomniane. W kolejnym wystąpieniu mgr Kinga Hartmann-Wóycicka przedstawiła założenia oraz działalność Europejskiego Centrum Pamięć, Edukacja, Kultura w Zgorzelcu, które koncentruje się na upamiętnieniu losów jeńców Stalagu VIII A Görlitz. Następny prelegent, mgr Marek Łazarz omówił obszary tematyczne oraz kierunki działań Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu. Jako ostatnia wystąpiła mgr Mirosława Rzepecka, przedstawiając dzieje i upamiętnienie obozów jenieckich Schildberg (Ostrzeszów), ze szczególnym uwzględnieniem Oflagu XXI C Schildberg.

Drugą część konferencji poprowadziła zastępca dyrektora Muzeum, dr Renata Kobylarz-Buła. W tej części przedstawione zostały wybrane miejsca po niemieckich obozach jenieckich działających na terenie II i XX Okręgu Wojskowego Wehrmachtu oraz w Generalnym Gubernatorstwie, w którym w 1942 r. powstał okręg wojskowy. Występująca jako pierwsza prof. dr hab. Anna Matuchniak, reprezentująca Stowarzyszenie Woldenberczyków, przedstawiła zebranym najnowsze wydawnictwo zbiorowe poświecone Oflagowi II C Woldenberg,  którego autorami są głównie dzieci oraz wnukowie jeńców obozu. Uzupełnieniem tego wystąpienia był referat dr. Przemysława Słowińskiego, który opowiedział o dotychczasowej działalności Muzeum Woldenberczyków oraz perspektywach jego rozwoju. W tym ostatnim względzie głos zabrali także wiceprezes Stowarzyszenia Woldenberczyków Andrzej Pazda i zastępca burmistrza Dobiegniewa Sylwia Łaźniewska. Drugi referat odnoszący się do terenu północno-zachodniej Polski wygłosiła mgr Jolanta Aniszewska z Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie, która skupiła się na prezentacji historii wielonarodowego obozu jenieckiego dla żołnierzy szeregowych i podoficerów – Stalagu II D Stargard, a także omówiła formy jego upamiętnienia. Po niej głos zabrał dr hab. Maciej Krotofil z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, przedstawiając dzieje kompleksu obozowego – stalagów Thorn oraz problemy związane z ich trwałym, materialnym upamiętnieniem. Dwa ostatnie referaty były ze sobą tematycznie związane. Dotyczyły zapomnianych w dużej mierze obozów jenieckich, przeznaczonych przede wszystkim dla radzieckich jeńców wojennych, tj.  stalagów 366 Siedlce, 366/Z Biala Podlaska i 307 Biala Podlaska. Pierwszym z nich zajął się dr Edward Kopówka, kierownik Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince, dwoma kolejnymi – mgr Cezary Nowogrodzki, historyk regionalista. Pierwszym z nich zajął się dr Edward Kopówka, kierownik Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince, dwoma kolejnymi – mgr Cezary Nowogrodzki, historyk regionalista, którego wystąpienie urozmaicił dodatkowymi informacjami o Włochach, Diego Audero oraz zabierająca głos w dyskusji, konsul honorowy Włoch we Wrocławiu Monika Kwiatosz.              

Całodzienne obrady podsumowała dr Violetta Rezler-Wasielewska, dziękując uczestnikom za ich wysiłki w dokumentowaniu, upowszechnianiu i upamiętnianiu obozów jenieckich Wehrmachtu oraz zapowiadając kontynuację takich spotkań w przyszłości.

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz budżetu Województwa Opolskiego

wstecz