Aktualności

Niedawno informowaliśmy o pierwszych odpowiedziach na apele dotyczące zbiórki pamiątek, rozsyłane do osób i instytucji. Tym razem z satysfakcją możemy powiadomić, że trafił do nas duży i cenny zbiór pamiątek po Januszu Ślubicz-Załęskim, podchorążym 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich, absolwencie Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. 2 marca 2017 r. w Warszawie, przekazała je córka siostry Janusza Załęskiego. W zbiorze znajduje się ponad 90 obiektów, głównie korespondencji z niewoli niemieckiej, do której Janusz Załęski dostał się 5 października 1939 r. Pierwsze listy wysłane przez niego z niewoli, pochodzą z Oflagu X A Itzehoe, do którego obok oficerów, trafili także podchorążowie, kolejne są ze stalagów VI B Neu Versen i VI G Bonn-Duisdorf.

Tu warto kilka zdań poświęcić podchorążym, którzy w okresie II Rzeczypospolitej byli kandydatami na pierwszy stopień oficerski – podporucznika, lecz wcześniej musieli skończyć trzyletnią szkołę oficerską. Niestety, kilku tysiącom podchorążych, młodych ludzi w wieku 19–24 lat kształcenie przerwał wybuch wojny w 1939 r. Wielu z nich dostało się do niewoli niemieckiej (ok. 3 tys.). Niejasny z punktu widzenia Niemców status podchorążych sprawił, że część z nich okres niewoli spędziła w oflagach, część w stalagach, a jeszcze inni po „dobrowolnym” zrzeknięciu się statusu jeńca wojennego pracowali jako cywilni robotnicy przymusowi. Była to bardzo wyjątkowa grupa jeniecka, aktywna, angażująca się w różnoraką działalność, legalną lub tajną, jak np. ruch oporu czy organizowanie ucieczek.

Wróćmy zatem do kolekcji. Bardzo wzruszająca korespondencja świadczyła o silnej więzi łączącej rodzinę. Historia niestety nie miała szczęśliwego zakończenia. Janusz Załęski w obozie jenieckim działał – jak spora liczba podchorążych – w konspiracji. W kwietniu 1944 r. zdekonspirowano organizację i aresztowano ponad 100 podchorążych, wśród nich Janusza Załęskiego. Z więzienia gestapo koło Kolonii przewieziono go do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie zachorował na tyfus i zmarł. Pobyt i śmierć podchorążego Janusza Ślubicz-Załęskiego w KZ Buchenwald potwierdzają stosowne dokumenty. Szczegółowy opis kolekcji ukaże się już wkrótce w zakładce „Nasze skarby”. 

Projekt finansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz budżetu Województwa Opolskiego