Aktualności

Krzepiąca moc bohatera. „Jeniec Polak” o obchodach setnej rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki to tytuł referatu, który wygłosiła dr Violetta Rezler-Wasielewska na sesji popularnonaukowej, zorganizowanej 16 października przez Zespół Szkół Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki w Opolu. W swoim wystąpieniu dyrektor zaprezentowała niezwykły dokument ze zbiorów Muzeum, jakim jest od 2012 r. „Jeniec Polak”, pismo redagowane i wydawane przez Polaków w jenieckim obozie w Le Puy we Francji w latach 1917–1919 r. Numer 2 tego tygodnika, wydany 8 października 1917 r., w dużej części został poświęcony Tadeuszowi Kościuszce w związku ze zbliżającą się wówczas setną rocznicą jego śmierci. Wzniosły styl tekstu i jego umiejscowienie na pierwszych stronach pisma potęgują znaczenie tego męża stanu dla Polaków-żołnierzy niemieckich i austro-węgierskich wojsk we francuskiej niewoli:

Sto lat mija od śmierci Tadeusza Kościuszki, a pamięć ukochanego Naczelnika, genialnego wodza, dzielnego polityka, jednego z najszlachetniejszych ludzi świata, i najdroższego syna Polski, nieprzerwanie – do dziś tkwi w sercach i piersiach naszych przepojonych gorącą miłością i wdzięcznością.

Dobrze powiedziano o Kościuszce, że jeśli Polski nie zbawił, nie uratował od niechybnej śmierci – to ją od hańby uratował, a nam rzucił silne słowa które wrywszy się w nasze mózgi, w komórki ciała i duszę, stały się ciągłą krynicą pełną sił i zachęty. [...].

Za nim, na kolejnych stronach tygodnika został przypomniany wiersz Kornela Ujejskiego pt. „Pogrzeb Kościuszki”, a w rubryce „Nauka i wiedza” – znajomość Kościuszki i La Fayette'a, natomiast w rubryce „Z życia po obozach”– zapowiedź obchodów setnej rocznicy śmierci naczelnika narodu Tadeusza Kościuszki. Kolejne numery „Jeńca Polaka zawierają już relacje z uroczystości rocznicowych. Wynika z nich, że obchody często  rozpoczynała msza święta, po której następowały popisy bądź zawody sportowe gniazd sokolich. Ważnym i stałym elementem był odczyt o życiu i działalności Tadeusza Kościuszki z wezwaniem do czerpania przykładu z bohatera, a następnie: recytacje i nierzadko koncerty.

„Jeniec Polak” jest bardzo cennym źródłem informacji o czasie i miejscu, w jakim się ukazywał, a także o ludziach, dzięki którym istniał.